38. Houd me vast

Mijn gevoel nr. 38

Als je terugkijkt op je leven, waar kijk je dan naar? Het grote huis waarin je woont, de hybride wagen die jullie recent kochten, de nieuwste smartphone waarmee je graag portretfoto’s maakt, de opslag waar je op hoopt, of de functie die je ambieert? Of zijn het de relaties die je over de jaren hebt opgebouwd en wist te onderhouden? De familie waarin je werd geboren. De vrienden die komen en gaan, en die er voor altijd blijven. Of misschien die collega die soms aanvoelt als familie. Het gezin dat je hebt gevormd en dat jouw (t)rots in de branding is, en je kinderen – geef maar toe – die jouw alles zijn. Op je sterfbed blijkt dat relaties het enige is wat overblijven.

Wij zijn namelijk biologisch gezien nog steeds die oermens van 300.000 jaar geleden. We hoorden toen al bij een bepaalde stam en namen onze rol binnen die hechte community trouw op. Daar voelden we ons het veiligst en hadden we de grootste kans op overleving. Zelfs nu, in tijden van sociale media, blijven we een sterke biologische drang hebben naar emotionele verbinding – ja, met echte mensen. Onze stammen werden kleiner, maar de veiligheid die ze ons bieden blijft onveranderd. We hebben wel de juiste mensen om ons heen nodig, diegenen die ons op ons gemak stellen en op wie we écht kunnen rekenen.

Vond jij jouw wederhelft al? Iemand bij wie je thuiskomt en je je volkomen veilig voelt? Iemand bij wie je geborgenheid en een ongekende emotionele verbondenheid ervaart – jouw “eindelijk”. Een band waar niets tussen kan komen, daar zijn jullie vast van overtuigd. Totdat een levensbedreigende ziekte opduikt. Paniek slaat toe, want plotseling voel je de eindigheid van het leven en alles voelt ineens anders. Lukt het dan nog om in tijden van kwetsbaarheid verbonden te blijven? De liefde, die normaal alles overwint, lijkt ineens verloren. We geven het niet graag toe en praten er helemaal niet graag over, maar het is verdomd moeilijk om lief te hebben én te zijn in tijden van nood.

Elk mens reageert anders op paniek en stress, en er ontstaat een knak in jullie relatie. De één zoekt wanhopig naar contact, terwijl de ander volledig in zichzelf keert – een aangeboren zelfbeschermingsmechanisme verschijnt. De één vecht, de ander vlucht. De één doet zijn bokshandschoenen aan, de ander trekt zijn sneakers aan. Iets wat Onur en ik vaak deden. Hoe meer hij zich terugtrok, hoe meer ik aanklampte. Hoe stiller hij werd, hoe harder ik tekeer ging. Ik voelde me niet gehoord en Onur voelde zich niet gezien, maar onze liefde bleek oneindig. Maar wat doe je dan als Tummy III (zie blog nr. 19 Tummy) zich nu in beide longen heeft genesteld?

Dan zoek je hulp en ga je naar het “Houd-me-vast-weekend”, georganiseerd door Hadi Waelkens en Katrien Lagrou van UZ Leuven en gesteund door het Albertfonds (www.albertfonds.be). Daar leerden we dat er twee “clubs” zijn in de wereld: de aanklampers (zoals ik) en de terugtrekkers (zoals Onur). Aanklampers zoeken naar een antwoord op de vraag: Ben je er voor mij, net nu ik je zo hard nodig heb? Terugtrekkers vragen zich af: Ben ik nog goed genoeg voor jou, ondanks alles wat er veranderd is? En tijdens die dialogen, die 9 op de 10 in een ruzie uitmondt, valt de één aan en de ander zet een stapje terug. Deze negatieve dans herhaalt zich en wordt een patroon waar je samen niet meer uitkomt.

Onder die dansvloer liggen echter heel veel diepe angsten. Angst om elkaar te verliezen, angst om de ander te kwetsen, angst om niet graag gezien (meer) te worden en noem maar op. Allemaal onderliggende emoties die we niet durven tonen of toegeven, zelfs niet aan onszelf. En hun oorsprong ligt in dezelfde hechtingsbehoefte die onze voorouders al hadden. We willen nabijheid, verbondenheid, en veiligheid voelen – zelfs als er een zware kankerdiagnose boven jullie hoofd hangt. Want hoe dichter je bij elkaar staat, hoe meer je van elkaar kunt dragen. En kanker draag je niet alleen.

Het uitspreken van onze angsten en noden, zodat we ons beiden weer veilig voelen in onze relatie, was de nodige verademing. Oude pijn toelaten en moeilijke emoties bespreekbaar maken, is vaak de sleutel om terug te keren naar de warme plek in jullie relatie. Om van “the bad place” naar “the good place” te gaan - before it gets ugly, is wat jullie relatie sterker en veerkrachtiger maakt. We waren gewoon even de weg kwijt door alle (kanker)miserie. We stapten uit het angstenbad waarin we spartelden en werden in dit proces gedragen door zes andere koppels die in hetzelfde schuitje zitten - met elk een andere dansstijl. De intieme relatietherapie werd vaak een groepssessie waar we herkenning en perspectief in elkaars verhalen vonden. Die open- en eerlijkheid van de groep brachten innerlijke rust en een magisch gevoel van samenhorigheid. En dit doorbrak de eenzaamheid van de ziekte. Het weekend sloten we af met een mooie groepsfoto. 

Onur, de stille terugtrekker, ontpopte zich tot de grootste babbelaar van de groep en voor het eerst kon ik terugtrekken en genieten van de show. Mijn hart bloeide open en nooit eerder voelde ik me zo klaar voor de oneerlijke strijd die me vanaf 20/11/'24 (weer) te wachten staat. Want ik weet dat onze liefde mij zal beschermen.

Houd me vast & don't let go.

Een kijk in mijn hart - Serap Can                                                                            17 november 2024.

De Houd Me Vast training baseert zich op de Emotionally Focused Couples Therapy (EFT), een krachtig model voor relatietherapie dat werd ontwikkeld door Sue Johnson en voortbouwt op het gelijknamige boek Houd Me Vast. EFT-therapie heeft zijn wortels in de hechtingstheorie en zegt dat we als mensen beter functioneren wanneer we de emotionele nabijheid van onze partner voelen. In samenwerking met het Leuvens Kankerinstituut organiseert EFT-België een Houd Me Vast training voor koppels die geraakt worden door kanker. Elk jaar is er het 'Houd-me-vast-weekend' en wordt volledig gesponsord door het Albertfonds. Meer info vind je hier.