Mijn gevoel nr. 10
Emilya: ‘Mama, wat betekent een kanker?’ Ik: ‘Bedoel je kanker? En hoe kom je daarbij?’ Emilya: ‘Evy, de mama van mijn vriendin heeft kanker.’
Ik krijg een krop in de keel en beslis er niet op in te gaan, want ik weet wie ze bedoelt. Ze speelt gewoon verder en ik doe vervolgens de afwas. Toch wel even van slag bij het horen van dat woord. Ik heb tot nu toe altijd bewust gekozen om het woord ‘kanker’ niet te gebruiken, één omdat Emilya gewoon nog veel te jong was en twee omdat dat woord – naar mijn gevoel – veel te beladen is. Wat heeft zij eraan als ze weet welke ziekte mama heeft? Mama is ziek en wordt hopelijk snel beter, is genoeg voor haar of toch niet? De zorgjuf zei ook al dat ze de laatste tijd veel vragen heeft, samen met het klasgenootje dat in hetzelfde schuitje zit. Daar wordt de ziekte wel bij naam genoemd. Ik blijf het daar nog steeds heel moeilijk mee hebben. Misschien zit ik nog steeds in ontkenning? Zelfs anderhalf jaar na de diagnose.
Ik durf alles op te schrijven, ik durf met iedereen te praten, ik maakte het ‘social-official’ en ga om de enkele maanden naar een therapeut, maar praten met mijn dochter durf ik niet. Dan krimp ik ineen en geraak ik in paniek. Dit omdat ik dan zo hevig aangedaan ben, alsof ik niet wist dat deze dag zou komen. Over de ziekte met mijn dochter praten maakt alles zo echt, zo blijvend. Wat als ze blijft doorvragen? Wat als ze verdrietig wordt? Wat als ze ontroostbaar wordt? Ik wil vooral dat de kanker niet tussen ons komt.
Bij de eerste diagnose was je nog maar vier – nog zo klein en fragiel. Toen las ik het boek, ‘Grote boom is ziek’, voor. Dit op aanraden van mijn onco-psycholoog. Op kinderniveau werd verteld wat het is om ernstig ziek te zijn. Je bent ziek, wordt een lange tijd alleen maar zieker voordat je eindelijk beter wordt. De boom krijgt een andere kleur, is heel zwak, heeft het koud en is altijd moe. Een korte samenvatting van wat mij te wachten stond. Toen het verhaaltje uit was, legde ik uit dat ik ook zo ziek was als de boom en Emilya liep onmiddellijk de kamer uit om een sjaal te halen. De boom werd in het verhaaltje ook zo warm gehouden. Ok, de boodschap was aangekomen. Voor het woord kanker was er op dit moment geen plaats, zei mijn buikgevoel. Doorheen de behandeling verwezen we regelmatig naar het boek om complexe dingen uit te leggen en dat hielp heel goed.
Nu bij de tweede diagnose ben je zes, nog altijd klein maar toch al stiekem groot. Je legde ondertussen de link tussen heel ziek zijn en sterven en ik wil niet dat je weet dat die mogelijkheid er ook bij je eigen moeder is. Het is niet omdat mijn wereld ingestort is dat ik de jouwe ook moet breken. Graag bescherm ik nog even je kinderlijke, zorgeloze en onschuldige blik op het universum en confronteer ik je niet onnodig met de sterfelijkheid van de schepsels erin. Zeker niet van jouw meest belangrijke persoon: jouw liefdevolle, zorgzame, warme moeder die ontzettend veel van je houdt.
Serap Can – geschreven op 3 juni 2023.
